در این فرش آنتیک و استثنایی، صحنهای از یکی از ماندگارترین حکایات ادبیات کلاسیک ایران، با هنرمندی چشمگیر به تصویر کشیده شده است؛ روایت ملاقات «بهرام گور» با شبان، برگرفته از منظومهی فاخر «هفت پیکر» اثر «نظامی گنجوی». در میانهی این اثر، لحظهای تأثیرگذار از برخورد شاه و شبان جان میگیرد. در پیشزمینه، سگی بستهشده به درخت دیده میشود؛ نمادی از مجازاتی که شبان بهسبب خیانت سگ به گلهاش، بر او روا داشته است. در پسزمینه، گلهی گوسفندان به آرامی در حال چرا هستند و صحنه، با چیدمان دقیق عناصر انسانی، حیوانی و طبیعت، همچون نقاشیای جاندار، آراسته شده است. این فرش با ابعاد 135 × 215 و مساحت 2.91 مترمربع بافت کاشان است. اشعار بخشی از این حکایت در حاشیهی فرش با دقتی تحسینبرانگیز نقش بستهاند و به غنای روایی و ادبی اثر افزودهاند. رجشمار ۵۵ و بافت بسیار ریز این فرش، آن را در زمرهی آثار نفیس و کلکسیونی قرار میدهد که هر گرهاش گواهی بر صبوری و چیرهدستی بافنده است. این فرش هنرمندانه، از تولیدات برند نامدار فرش «محتشم» کاشان است؛ برندی که با اتکا بر اصالتهای کهن، جایگاهی ممتاز در میان هنردوستان و مجموعهداران دارد. «محتشم» با الهام از روایتهای اسطورهای، فرم و رنگ را به ابزارهایی برای جانبخشی به ادبیات تصویری بدل ساخته است. جنس پشم با چلهی نخ، در کنار رنگبندی الوان در زمینه و قاب سرمهای رنگ در حاشیه، توازن چشمنوازی میان لطافت و انسجام پدید آورده است. این فرش نهفقط جلوهای از هنر قالیبافی، بلکه آیینهای از اندیشه و حکمت ایرانیست؛ فرشی که در آن، روایت، نقش، رنگ و شعر، همصدا میشوند تا قصهای جاودانه را روایت کنند. برخی از ابیات برجستهای که در متن این فرش آمده، چنین است: سگ ملعون به شهوتی که براند / گلهای را به دست گرگ بماند چند نوبت معاف داشتمش / او خطا کرد و من گذاشتمش تا هم آخر گرفتمش با گرگ / بستمش بر چنین خطای بزرگ شاه بهرام از آن سخندانی / عبرتی برگرفت پنهانی گفت با خود: کزین شبانۀ پیر / شاهی آموختم، زهی تدبیر! در نمودار آدمیت من / من شبانم، گله رعیت من
مشخصات
- نوع
- فرش دستباف
- قدمت (دهه)
- 1880s-1890s
- ابعاد فرش (سانتی متر)
- 135 × 215 (4'5" × 7'1" )
- مساحت (متر مربع)
- 2.91
- شکل
- مستطیل
- وزن (کیلوگرم)
- 6.2
- محل بافت
- کاشان
- تراکم گره تقریبی (در هر دسیمتر مربع)
- 6200 (55 رج)
- جنس
- پشم چله نخ
- طرح
- سراسر
- نقش
- تصویری
- طراح
- محتشم
- رنگ حاشیه
- سرمه ای






