فرش دستباف آنتیک طرح محرابی پشم چله نخ تبریز 140 × 195 کد 10200031

فرشی آنتیک تبریز با طرح محرابی چنان چشم‌نواز خلق شده که نه تنها حاصل ذوق و ظرافت هنرمندان این دیار کهن است، بلکه آیینه‌ای از جهان‌بینی عارفانه و باورهای فرهنگی مردم آن نیز به شمار می‌رود. این فرش دستباف، با ابعاد ۱۴۰ × ۱۹۵ سانتی‌متر و مساحت ۲.۷۳ مترمربع، در قالبی مستطیل‌شکل، نمایانگر جلوه‌ای کلاسیک است. در مرکز تصویر، پرنده‌ای شبیه درنا یا لک‌لک دیده می‌شود که در حال شکار یا غذا دادن به یک پرنده‌ی کوچک‌تر است. این صحنه یکی از مضامین پرکاربرد در هنر ایرانی است و می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. نقش محرابی این اثر، که با برند «حداد»، بر تار و پود نشسته، با حضور نمادین حیوانات، به نوعی تلاقی عرفان، طبیعت و نمادهای حیات را در ساختاری معماری‌گونه نمایش می‌دهد؛ گویی تصویری است برای تفکر، سکوت و اتصال به معنا. در دوره تیموری و صفوی، اوج شکوفایی این طرح در فرش‌های فاخر، مانند فرش‌های تبریز. در این دوره، استفاده از خطوط عربی، گل و گیاه، و شمعدان نیز در داخل طرح محراب رواج یافت. نمونه‌های تاریخی محرابی بافته‌شده در دوره صفوی اکنون در موزه‌های متروپولیتن، ویکتوریا و آلبرت، و موزه فرش ایران نگهداری می‌شوند. زمینه‌ی سرمه‌ای آن با حاشیه‌های الوان، تضادی موزون و فاخر ایجاد کرده که چشم را در مسیر طرح به آرامی هدایت می‌کند. این فرش با رجشمار ۵۰، در مرز میان بافت‌های نیمه‌ریز و ظریف قرار دارد و نشان از دقت و مهارتی دارد که با حوصله‌ای کم‌نظیر حاصل شده است. جنس نخ پود آن از پشم و تار آن از نخ انتخاب شده که ترکیبی رایج اما اصیل در قالی‌بافی تبریز به‌شمار می‌رود؛ چرا که دوام، لطافت و انسجام را هم‌زمان به ارمغان می‌آورد.